عامل‌های مؤثر بر استفاده دانشجویان از منبع‌های کتابخانه‌ای دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه زنجان

چکیده

هدف این تحقیق علّی- معلولی بررسی و ارزیابی عامل­های مؤثر بر استفاده دانشجویان از منبع­های کتابخانه­ای بود. جامعه آماری این تحقیق را 432 تن از دانشجویان کارشناسی ارشد عضو کتابخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان تشکیل می­دادند که 168 تن از آنان از طریق نمونه­گیری تصادفی ساده برای مطالعه انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه با نظرسنجی از متخصصان مورد تایید قرار گرفت و روایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی (CR) به دست آمد. داده­های گردآوری شده با استفاده از فن چند متغیره مدل­سازی معادله­های ساختاری تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان دادند که پنج عامل کیفیت خدمات، تسهیلات و فضای کتابخانه، کیفیت منبع­های کتابخانه­ای، خدمات پشتیبانی و زیرساخت­ها و امکانات دارای اثرگذاری­های مثبت و معنی­داری بر استفاده دانشجویان از منبع­های کتابخانه­ای بوده و در مجموع 64 درصد از واریانس میزان استفاده دانشجویان از منبع­های کتابخانه­ای دانشکده کشاورزی را تبیین کردند. هم­چنین، نتایج تحقیق گویای آن بودند که بر پایه شاخص­های برازش، ساختار کلی مدل پژوهش مورد تایید بوده و مدل نظری تحقیق با واقعیت همخوانی داشت. بر پایه نتایج تحقیق می­توان نتیجه گرفت که بهبود کیفیت خدمات، فراهم ساختن تسهیلات و فضای مناسب، ارتقاء کیفیت منبع­های کتابخانه­ای، ارایه خدمات پشتیبانی مناسب و ایجاد زیرساخت­ها و امکانات ضروری می­توانند به طور مستقیم منجر به افزایش استفاده دانشجویان از منبع­های کتابخانه­ای شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Factors Affecting Students Using Library Resources at Faculty of Agriculture, University of Zanjan

نویسندگان [English]

  • Rohoollah rezaee 1
  • Elham ahmadifard 2
چکیده [English]

The main objective of this cause- effect research was to study factors affecting students using library resources. The statistical population of the research consisted of graduate students in the Agricultural Faculty of University of Zanjan who were members of the agricultural library (N=432). A sample size of 168 students was selected using random sampling technique (n=168). Data were collected applying a questionnaire. The content validity of the questionnaire was confirmed by a panel of experts. The construct validity and composite reliability of the research instrument were tested by estimating the measurement model. The data were collected and analyzed using Structural Equation Modeling (SEM) multivariate technique. The results showed that five factors including: services quality, facilities and environment of library, resources quality of library, logistic services and infrasructures and equipments had a positive and significant effect on students using library resources. These factors, totally, explained about 64 percent of the variances of students using library resources. Also, the results indicated that total structure of the research model was confirmed based on the model fit indices and the theoretical model of the research was consistent with reality. Based on the findings, it was concluded that improving quality of services, providing suitable environment and facilities, increasing quality of library resources, providing appropriate supportive services and creating necessary infrastructures can directly lead to increase students using the library resources.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Library resources
  • Agricultural student
  • Agricultural library
  • Library use
  1. باب­الحوائجی، ف. و پورداداش سنگده، م. (1388). بررسی چگونگی استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی پردیس دانشکده­های فنی دانشگاه تهران از پایگاه اطلاع­رسانی تخصصی موجود در وب سایت دانشگاه تهران، فصل­نامه دانش­شناسی (علوم کتابداری و اطلاع­رسانی و فناوری اطلاعات)، 3 (7)، 37-21.
  2. جمشیدی­پور، ف. و بیگدلی، ز. (1382). بررسی میزان استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه­های شهید چمران و علوم پزشکی اهواز از مجله­های خارجی رشته تخصصی آنان و از طرح تامین مدرک و بررسی میزان، علل و مشکلات استفاده آنان از مجله­های خارجی رشته تخصصی در خارج از دانشگاه، فصل­نامه علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، 3 (3 و 4)، 148-127.
  3. بیگدلی، ز.، عبداله­زاده، آ. و معرف­زاده، ع. (1393). مقایسه میزان استفاده اعضای هیات علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده علوم دانشگاه شیراز از مجله­های الکترونیکی و مجله­های چاپی مشترک، فصل­نامه علمی- پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، 29 (3)، 736-711.
  4. تفرشی، ش. و دروگرکلخوران، س. (1388). بررسی میزان آشنایی و بهره­گیری دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج از کتابخانه­های آن واحد، فصل­نامه دانش­شناسی (علوم کتابداری و اطلاع­رسانی و فناوری اطلاعات)، 5، 44-33.
  5. حجازی، ی. و رضایی، م. (1385). بررسی عوامل مؤثر بر استفاده دانشجویان کشاورزی از منبع­های کتابخانه، فصل­نامه روان­شناسی و علوم تربیتی، 36 (1)، 221-207.
  6. خوئینی، ف. و حضرتی، ی. (1388). بررسی میزان آشنایی و استفاده دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه از کتابخانه و اثرات آن بر موفقیت تحصیلی آنان، فصلنامه مدیریت (پژوهشگر)، 6 (15)، 20-12.
  7. غفاری، س. و نجفی، م. (1392). بررسی میزان استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین از مجله­های چاپی و فارسی در مقایسه با مجله­های الکترونیکی، فصل­نامه دانش­شناسی (علوم کتابداری و اطلاع­رسانی و فناوری اطلاعات)، 21، 94-77.
  8. درویشی نیافندری، م. و حضرتی، ی. (1392). بررسی میزان آشنایی و استفاده اساتید و دانشجویان کارشناسی ارشد از منبع­های اطلاعاتی کتابخانه مجازی (مطالعه موردی: دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه)، اولین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در مهندسی کامپیوتر و بازیابی اطلاعات ایران، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودسر و املش، 325-299.
  9. محمدی، م. و فضل­اللهی، س. (1387). بررسی میزان آشنایی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم با کتابخانه و ضرورت ارایه آموزش از دیدگاه آنها، فصل­نامه تحقیقات کتابداری و اطلاع­رسانی دانشگاهی، 48: 299- 325.
  10. مختارپور، ع. (1393). بیش از 75 درصد منبع­های کتابخانه­های ما مورد استفاده قرار نمی­گیرد، خبرگزاری کتابداری و اطلاع­رسانی ایران، 14 آذر 1393، قابل دسترس در: http://www.lisna.ir/Report/17341.
  11. Abraham, L., Ishaya, D., and Daudu, H. (2013). Human and physical environmental factors affecting students’ utilization of library and information services in colleges of education libraries in Nigeria.  American International Journal of Research in Humanities, Arts and Social Sciences, 13, 8-16.
  12. Aina, L.O. (2005). Library and information science text for Africa. African Journal of Libraries and Information Science, 71 (1), 102-103.
  13. Alison, K., Yiyingi, G., and Baziraake, B. (2012). Factor affecting utilization of electronic health information resources in universities in Uganda. Library and Information Studies, 59, 90-96.
  14. Bartlett, J., Kotrlik, J., and Higgins, C. (2001). Organizational research: Determining appropriation sample size in survey research. Information Technology, Learning, and Performance Journal, 1 (19), 43-50.

15. Hair, J., Black, C., Babin, J., and Anderson, E. (2010). Multivariate data analysis. Prentice Hall Publisher, USA.

  1. Jubb, M., and Green, R. (2007). Researchers’ use of academic libraries and their services. Research Report, Research Information Network and the Consortium of Research Libraries.
  2. Korobili, S., Tilikidou, I., and Delistavrou, A. (2006). Factors that influence the use of library resources by faculty members. Library Review, 55 (2), 91-105.

18. Paswan, A. (2009). Confirmatory factor analysis and structural equations modeling:  An introduction. Research Report, Dept. of Marketing and Logistics, COB, University of North Texas, USA.

19. Taiwo, A., and Oluwole, O. (2011). Determinants of library use among students of agriculture: A case study of Lagos State Polytechnic. Journal of Library Philosophy and Practice, 521, 1- 10.

20. Yusuf, F., and Iwu, J. (2010). Use of academic library: A case study of Covenant University, Nigeria. Chinese Librarianship, 30, 1-12.