دیدگاه دانشجویان و دانش‌آموختگان درباره برنامه‌های درسی رشته‌های کشاورزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه کشاورزی بنیاد دانشنامه نگاری ایران

2 استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران

چکیده

این تحقیق با هدف بررسی دیدگاه دانشجویان و دانش‌آموختگان درباره برنامه‌های درسی رشته‌های کشاورزی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق را دانشجویان دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس و زابل و دانش‌آموختگان دانشگاه‌های تهران و تربیت مدرس تشکیل می‌دادند که به ترتیب 394 دانشجو (از بین 1200 دانشجو) با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب و 76 دانش‌آموخته (از بین 100 دانش‌آموخته) با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده گزینش شدند و مورد بررسی قرار گرفتند. در این تحقیق از الگوی سیپ به عنوان الگوی ارزشیابی و از پرسشنامه به عنوان ابزار پژوهش استفاده شد و دیدگاه دانشجویان درباره چهار ملاک هدف، محتوا، روش و ارزشیابی و دیدگاه دانش‌آموختگان درباره ملاک‌های هدف، محتوا و رضایت از رشته و نقاط قوت و ضعف، تهدیدها و فرصت‌های رشته‌های کشاورزی از دیدگاه هر دو گروه مورد بررسی قرار گرفتند. روایی محتوایی ابزار تحقیق با استفاده از نظرسنجی از متخصصان و قابلیت اعتماد آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (90/0-87/0α=) مورد تائید قرار گرفت. نتیجه‌ی تحقیق نشان داد که دانشجویان وضعیت چهار ملاک هدف، محتوا، روش و ارزشیابی را به نسبت مطلوب و دانش‌آموختگان وضعیت ملاک‌های هدف، محتوا و رضایت از رشته را به نسبت مطلوب ارزیابی کردند. براساس تحلیل SWOT، پاسخگویان پذیرش چندین برابری دختران نسبت به پسران، کمبود واحدهای عملی و پایین بودن مهارت‌های عملی دانشجویان، تکراری بودن درس‌ها، نبود ارتباط بین بخش‌های نظری و عملی درس‌ها و کمبود امکانات برای برگزاری واحدهای عملی را به عنوان مهم‌ترین نقاط ضعف رشته‌های کشاورزی ذکر کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Students and Graduates' Viewpoints about Agricultural Majors' Curriculum

نویسندگان [English]

  • masuod rezaei 1
  • s.yusef hejazi 2
چکیده [English]

This study was conducted with the aim of investigating the students and graduates' viewpoints about agricultural majors' curriculum. A sample of 394 agricultural students (out of 1200 students) and 76 agricultural graduates (out of 100 graduates) from Tehran, Taribiyat Modarres, and Zabol Universities were selected based on stratified and simple random sampling. Stufflebeam CIPP model along with a researcher made questionnaire were applied to collection data in this research project. Viewpoints of the students regarding four criteria as objectives, content, method, and evaluation in agriculture education, along with graduates' opinion on the objectives, content, and level of their satisfaction from the major were investigated. The two groups provided information regarding weaknesses and strengths, threats, and opportunities in agriculture subfields. Content validity of the research tool was confirmed by a panel of experts in the field and its reliability was verified by Cronbach’s Alpha coefficient (α=0.87-0.90). The results indicated that students considered aforementioned criteria as relatively satisfactory and graduates assessed objectives, content, and field of study satisfaction as moderate satisfactory. Based on the results of SWOT analysis, the participants considered gender inequality ratio of student admittance to the benefit of female students, insufficient number of practical courses and low level of students' practical skills, repetitive courses, no link between theoretical and practical sections of courses, and lack of educational and research facilities as the main weaknesses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agricultural Graduate
  • Agricultural student
  • Curriculum
  • Educational evaluation
احسان پور، س. ) 1379 (. بحثی پیرامون الگوی ارزشیابی سیپ، سمینار کارشناس یارشد آموزش پزشکی، بازیابی شده
http://edc.mui.ac.ir/medicaleducation در 18 اسفند 1393 ، از
امینی، م.، گنجی، م. و یزدخواستی، ع. ) 1391 (. ارزیابی کیفیت برنامه درسی رشت ههای مهندسی از دیدگاه
.87-61 ،)55( دانشجویان: مطالعه موردی دانشگاه کاشان، فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 14
، آقازاده، م. و سنه، ا. ) 1388 (. اشاعه و کاربست نتایج ارزشیابی برنامه درسی، فصلنامه نوآور یهای آموزشی، 32
.187-154
بازرگان، ع.، حجازی، ی. و اسحاقی، فاخته. ) 1386 (. فرایند اجرای ارزیابی درونی در گرو ههای آموزشی دانشگاهی
)راهنمای عملی(، تهران، نشر دوران.
حیدری، ف. و احمدی، غ. ) 1392 (. شناسایی مشکلات فرایند ارزشیابی برنام ههای درسی و ارایه راهکارهایی برای
.136-126 ،)36( رفع آن، پژوهش در برنام هریزی درسی، 9
ربیعی، م.، محبی امین، س. و رشید حاجی خواجه لو، ص. ) 1389 (. ارزیابی کیفیت درونی برنامه درسی دور هی
.36-29 ،)1( آموزش مجازی دانشگاه فردوسی مشهد، مجله افق توسعه آموزش پزشکی، 4
سیف، عل یاکبر. ) 1382 (. انداز هگیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی، ویرایش سوم، تهران: نشر دوران.
شکرباغانی، ا. ) 1391 (. ارزیابی برنامه درسی دوره کارشناس یارشد آموزش فیزیک از دیدگاه دانشجویان، سیزدهمین
3 شهریور 1391 ، زنجان، دانشگاه زنجان. -1 ،)6- کنفرانس آموزش فیزیک ایران و سومین کنفرانس فیزیک و آزمایشگاه ) 1
عارفی، م. ) 1384 (. ارزیابی برنام هی درسی رشت هی علوم تربیتی )گرایش مدیریت آموزشی( در آموزش عالی ایران از
.74-43 ، دیدگاه دانشجویان، فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 1
علایی، م. و یارمحمدیان، م.ح. ) 1379 (. ارزشیابی برنام ههای آموزش مامایی از دیدگاه اساتید و دانشجویان دانشگاه
دیدگاه دانشجویان و ...
فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی 43
شماره 33 ، تابستان 94
.43-39 ،)28( علوم پزشکی ایلام، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 8
فتح ی واجارگاه، ک.، خسروی بابادی، ع .ا. و حاجتمند، ف. ) 1393 (. ارزیابی کیفیت درونی برنامه درسی دوره دکترای
.152-129 ،)27( اخلاق پزشکی دانشگا ههای علوم پزشکی ایران از دیدگاه استادان و دانشجویان، فصلنامه اخلاق پزشکی، 8
فتحی واجارگاه، ک. ) 1391 (. الگوهای ارزشیابی برنامه درسی، در محمود مهرمحمدی و همکاران، برنامه درسی:
.346- نظرگا هها، رویکردها و چشم اندازها )ویرایش دوم(، تهران، انتشارات سمت، 359
فتحی واجارگاه، ک. و شفیعی، ن. ) 1386 (. ارزشیابی کیفیت برنام هی درسی دانشگاهی: مورد برنام هی درسی آموزش
.26-1 ،)5( بزرگسالان، فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 1
قائدی، ب.، علی عسگری، م. و عطاران، م. ) 1386 (. ارزشیابی برنامه درسی آموزش مجازی رشته مهندسی کامپیوتر
گرایش فناوری اطلاعات از دیدگاه اساتید و دانشجویان در دانشگاه علم و صنعت، دومین کنفرانس ملی آموزش الکترونیک،
زاهدان، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
کارشکی، ح.، جعفری ثانی، ح. و رافع بلوچی، ف. ) 1392 (. ارزیابی محتوای برنامه درسی رشته علوم تربیتی گرایش
.115-103 ،)38( آموز شوپرورش پی شدبستانی و دبستانی، پژوهش در برنام هریزی درسی، 11
.93-80 ، کیامنش، ع. ) 1367 (. آشنایی با الگوی ارزشیابی سیپ، فصلنامه تعلی موتربیت، 13 و 14
محمدی، م.، ناصری جهرمی، ر.، معینی شهرکی، ه. و مهربانیان، ن. ) 1392 (. کارآیی درونی و اثربخشی بیرونی
برنامه درسی دوره دکترای حرف های پزشکی از دیدگاه دانشجویان، دانش آموختگان و اعضای هیات علمی دانشگاه علوم
.243-233 ،)3( پزشکی شهید صدوقی یزد، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 13
محمد یمهر، م. و خوشدل، ع. ) 1392 (. بررسی وضعیت عناصر برنامه درسی دور هی پزشکی عمومی دانشگاه علوم
پزشکی ارتش با رویکرد یادگیری مادا مالعمر، مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، 11
.281-273 ،)4(
موس یپور، ن. ) 1391 (. روند تحولات ارزشیابی برنامه درسی در ایران، در محمود مهرمحمدی و همکاران، برنامه
.11- درسی: نظرگا هها، رویکردها و چشم اندازها )ویرایش دوم(، تهران، انتشارات سمت، 19
.15-13 ،)2( مومنی مهموئی، م. ) 1388 (. ارزشیابی برنامه درسی در آموزش عالی، مجله راهبردهای آموزش، 2
مهرمحمدی، م. ) 1391 (. برنامه درسی و نسبت آن با سایر رشت ههای علوم تربیتی، در محمود مهرمحمدی و همکاران،
.392- برنامه درسی: نظرگا هها، رویکردها و چشم اندازها )ویرایش دوم(، تهران، انتشارات سمت، 412
نیکخواه، م.، شریف، م.، نصر، ا.ر. و طالبی، ه. ) 1390 (. امکا نسنجی کاربرد شاخ صهای ارزیابی آموزش عالی در
حوزه ارزشیابی برنامه درسی دوره تحصیلات تکمیلی بر مبنای الگوی سیپ، دو فصلنامه مدیریت و برنام هریزی در نظا مهای
.132-100 ،)7( آموزشی، 4
هادوی، ف. و مهد یپور، ع. ) 1384 (. طراحی الگو برای ارزشیابی دوره کارشناسی تربیت بدنی و علوم ورزشی مراکز و
.73-59 ،)2( موسسات آموزش عالی دولتی، فصلنامه المپیک، 13
Asgari, A., Motamedi, V. and Ghaedi, B. (2012). Evaluation of virtual education curriculum plan
in computer engineering program at Iran University of Science and technology, interdisciplinary journal
of contemporary research in business, 4(6), 554-570.
Beacco, J.C., Byram, M., Cavalli, M., Coste, D., Egli Cuenat, M., Goullier, F. and Panthier, J.
(2010). Guide for the development and implementation of curricula for plurilingual and intercultural education,
Language Policy Division, Directorate of Education and Languages, DGIV Council of Europe,
Strasbourg, Retrieved 12 April 2015, from: http://www.coe.int/t/
Centre for the advancement of teaching and learning. (No date). Curriculum development, Re44
فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی
trieved 12 April 2015, from: http://www.uwa.edu.au/__data/assets/pdf_file/0003/1896024/General-Curriculum
Development.pdf.
Eseryel, D. (2002). Approaches to evaluation of training: theory & practice, Journal of educational
technology & society, 5(2), 23-98.
Grace, D., Weaven, S., Bodey, K., Ross, M. & Weaven, K. (2012). Putting student evaluations into
perspective: The Course Experience Quality and Satisfaction Model (CEQS), Studies in educational
evaluation, 38, 35-45.
Hansen, H.F. (2009). Educational evaluation in Scandinavian Countries: Converging or Diverging
Practices? Scandinavian Journal of Educational Research, 53(1), 71-87.
Havas beigi, F., Keramati, M.A., and Ahmadi, A. (2011). The quality curriculum evaluation in
postgraduate studies of Educational Management and Planning in the public Universities of Tehran City,
Procedia social and behavioral sciences, 15, 3723-3730.
Helms, M.M., & Nixon, J. (2010). Exploring SWOT analysis where are we now? A review of academic
research from the last decade, J. Strat. Manag, 3, 215-251
Hussain, A., Dogar, A.H., Azeem, M. & Shakoor, A. (2011). Evaluation of curriculum development
process, international journal of humanities and social science, 1(14), 263-271.
Khan, S.H. (2010). Evaluating the quality of BEd programme: Students’ views of their college
experiences, Journal of teaching and teacher education, 26, 760-766.
Khwaja, I.U. (No date). Module III: Curriculum development, assessment and evaluation, National
Academy of Higher Education (NAHE), Retrieved 9 April 2015, from: http://www.hec.gov.pk/
Krejcie, R.V. & Morgan, D.W. (1970). Determining sample size for research activities, educational
and psychological measurement, 30, 607-610.
Lattuca, L.R., & Stark, J. (2009). Shaping the college curriculum: academic plans in context, second
edition, U.S.: Jossey-Bass.
Lunenburg, F.C. (2011). Key components of a curriculum plan: objectives, content, and learning
experiences, schooling, 2(1), 1-4.
McKenney, S., Nieveen, N. and van den Akker, J. (2006). Design research from a curriculum perspective.
In J. van den Akker, K. Gravemeijer, S. McKenney and N. Nieveen (eds), Educational Design
Research (pp.67-90). Routledge.
Middle Wood, David. & Burton, Neil. (2001). Managing the curriculum, London: Sage publication.
Mizikaci, F. (2006). A systems approach to program evaluation model for quality in higher education,
quality assurance in education, 14(1), 37-53.
Nichols, Beverly., Shidaker, Sue., Johnson, Gene., & Singer, Kevin. (2006). Managing curriculum
and assessment: A practitioners' guide, Linworth Publishing, Inc.
Phattharayuttawat, S., Chantra, J., Chaiyasit, W., Bannagulrote, K., Imaroonrak, S., Sumalrot, T., &
Auampradit, N. (2009). An evaluation of the curriculum of a graduate programme in Clinical Psychology,
South East Asian Journal of Medical Education, 3(1), 14-19.
Roberts, J., Gentry, D. and Townsed, A. (2009). Student perspectives: evaluating a higher education
administration program, Journal of Case Studies in Education, 1, 1-20.
دیدگاه دانشجویان و ...
فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی 45
شماره 33 ، تابستان 94
Salar, M. & Salar, O. (2014). Determining pros and cons of franchising by using swot analysis,
Procedia - Social and Behavioral Sciences, 122, 515-519.
Sand, O., Davis, D., Lammel, R. & Stone, T. (1960). Components of the curriculum, review of
educational research, 30(3), 226-245.
Skager, R., Dave, R.H. and Robinson, K.G. (1977). Curriculum evaluation for lifelong education,
UNESCO institute for education, London: Pergamon press.
Spooren, P., Mortelmans, D. and Denekens, J. (2007). Student evaluation of teaching quality in
higher education: development of an instrument based on 10 Likert-scales, Assessment & Evaluation in
Higher Education, 32(6), 667-679.
Struyven, K., Dochy, F. and Janssens, S. (2005). Students' perceptions about evaluation and assessment
in higher education: a review, assessment and evaluation in higher education, 30(4), 331-347.
Stufflebeam, D.L. (2000). Foundational models for the twenty-first century program evaluation. In
D. D. Stufflebeam, G. F. Madaus & T. Kellghan (Eds.), Evaluative Models. Viewpoints on Educational
and Human Services Evaluation. Boston, MA: Kluwer Academic Publishers.
Stufflebeam, D.L. (2002). CIPP Evaluation Model checklist, Retrieved 9 April 2015, from: www.
wmich.Edu/evaletr/checklists/checklistmenu. htm.
Tang, W., Bai, J., Liu, J., Wang, H. and Chen, Q. (2012). Students' evaluation indicators of the
curriculum, international journal of medical education, 3, 103-106.
Tsui, C. (2009). Quality assurance in higher education: a Hong Kong perspective. PhD thesis, University
College London.
Uys, Leana R., & Gwele, Nomthandazos. (2005). Curriculum development in nursing: process and
innovations, London and New York: Routledge.
Van den Akker, J. (2003). Curriculum perspectives: An introduction. In J. van den Akker, W. Kuiper,
and U. Hameyer (eds), Curriculum Landscapes and Trends (pp.1-10). Dordrecht: Kluwer Academic
Publishers.
Walker, Decker F. & Soltis, Jonasf. (2004). Curriculum and aims, fourth edition, New York: teachers
college press.
Walker, Decker F. (2003). Fundamentals of curriculum: passion and professionalism, second edition,
London: Hamilton Printing Company.
Wiles, Jon. (2009). Leading curriculum development, California: A Sage Company.
Wolf, Peter., Hill, Art., & Evers, Fred. (2006). Handbook for curriculum assessment, Ontario, Canada:
university of Guelph.
Yeung, Shirley S.Y., Lam, John T.S., Leung, Anthony W.L., & Lo, Yiu Chun. (2012). Curriculum
change and innovation, Hong Kong: Hong Kong University Press.