کیفیت تدریس و نیازهای آموزشی هنرجویان هنرستان‌های کشاورزی استان فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه یاسوج

2 عضو هیأت علمی دانشگاه یاسوج

چکیده

 واکاوی کیفیت تدریس بر مبنای نیازسنجی آموزشی نقشی محوری در بهبود کیفیت آموزش در هنرستان­های کشاورزی و فرآیند تربیت نیروی کارآزموده بخش کشاورزی دارد. از این روی، این پژوهش به ارزیابی کیفیت تدریس و نیازهای آموزشی هنرجویان در هنرستان‌های کشاورزی استان فارس پرداخته است. جامعه­ی آماری این پیمایش را هنرجویان سال سومی هنرستان‌های کشاورزی استان فارس (شهرستان­های شیراز، اقلید، آباده، داراب، فسا و فیروزآباد) تشکیل داده­اند که شمار آنان در سال­تحصیلی 93-1392، 258 هنرجو بود. حجم نمونه­ی آماری با استفاده از فرمول کوکران 154 تن تعیین شد و نمونه­گیری به­صورت تصادفی ساده انجام شد. ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه­ای بود که روایی شکلی آن در گروهی از متخصصان موضوعی تأیید شد. برای انجام پایایی­ آن، بررسی راهنما بیرون از نمونه­ی آماری انجام شد. اعتبار ابزار سنجش با محاسبه ضریب آلفای ترتیبی (91/0= θ) مورد تأیید قرار گرفت. یافته­های پژوهش نشان دادند که سه حیطه­ی عمومی، فنی، و حرفه­ای از مهم‌ترین حیطه‌های آموزش درس‌های عملی در هنرستان­های کشاورزی به شمار می‌آیند. در این میان، حیطه‌ی عمومی در هنرستان‌های کشاورزی اهمیت بیشتری در آموزش درس‌های عملی هنرستان­های کشاورزی داشتند. بررسی نیازهای آموزشی هنرجویان هنرستان­های کشاورزی نیز نشان داد که وضعیت کنونی هر یک از حیطه­های سه­گانه بالا در حد نامطلوبی بوده و فاصله بسیاری تا دستیابی به کیفیت آموزشی استاندارد در هنرستان­های کشاوزی مورد ارزیابی وجود دارد. همچنین، بنابر پیش‌بینی رگرسیون ترتیبی، متغیرهای سن، معدل و محل سکونت از عامل‌های تأثیرگذار بر کیفیت تدریس در هنرستان‌های کشاورزی به شمار می‌آیند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Quality of Teaching and Training Needs in Fars Agricultural Vocational Schools, Iran

نویسندگان [English]

  • azar eskandari 1
  • maryam sharifzadeh 2
  • aboozar zare 1
چکیده [English]

Analysis of practical agricultural competencies based on training needs assessment plays a vital role in improving educational quality in agricultural vocational schools, which are responsible for training competent human resources in agricultural sector. This research project aimed to investigate factors affecting the effectiveness of practical courses in agricultural vocational schools in Fars province. The statistical population consisted of 258 junior students of Fars agricultural vocational schools during 2013-2014. Based on Cochran’s sample size formula, 154 junior students were selected through simple random sampling method. The data was collected using structured questionnaires which were validated by a group of experts and the reliability as measured by ordinal alpha was (0.91), Results revealed that, general, professional and technical domains played a vital role in training practical courses in the agricultural vocational schools. It was also concluded that general domain of training skills in vocational schools posses deals with effectiveness of practical agricultural vocational courses. Analysing the educational needs of students the Revealed the gap between the present status and the state quo of the main determinants of effectiveness in agricultural vocational schools. According to the results of ordinal regression, variables such as age, grade point average (GPA) and residence location affect the quality of teaching in schools of agriculture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • teaching quality
  • vocational agricultural schools
  • Agricultural training needs
  • Fars province
ارسلان بد، م. 1370 .خروجی سرمایه­گذاری در آموزش روستاییان و کشاورزان. ارائه شده در ششمین سمینار علمی ترویج کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.
حکمت، م.، و ا. عمانی. (1390). بررسی تطبیقی سیاست های اعمال شده در جهت کاهش بیکاری در بین دانش آموختگان بخش کشاورزی و ارائه راهکارهای عملیاتی، مجموعه خلاصه مقالات همایش ملی اشتغال دانش آموختگان بخش کشاورزی و منابع طبیعی، تهران، دانشگاه تربیت مدرس، سال 1390، ناشر: سازمان بسیج مهندسین.
حیدری، ص.، و س. ع. خاوری. (1383). بررسی وضعیت اشتغال کارآموزان در رشته‌های مربوط‌ به بخش صنعت در برنامه‌ی سوم توسعه: استان مازندران. پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، دوره4، شماره13، صص: 85-67.
خاکی، ع.، و ا. رافع. (1391). آموزش همراه با تولید در هنرستان های فنی و حرفه ای و کاردانش. مجموعه مقالات اولین همایش علمی توسعه ی آموزش های فنی و حرفه ای و کاردانش در افق ایران 1404. آبان ماه 1391. تهران: معاونت آموزش متوسطه ی وزارت آموزش و پرورش.
رجبی، س.، ع. پاپ‌زن، ا. اعظمی و ع. سلیمانی.1391. بررسی صلاحیت‌ها و مهارت‌های مورد نیاز آموزشگران هنرستان‌های کشاورزی با بهره‌گیری از روش دلفی: مطالعه موردی استان کرمانشاه. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، دوره 8، شماره 9، صص: 158-146.
رنجبر، ا.، ج. ارجمندی، و خ. کلانتری. 1391. ارزیابی اثربخشی عملیات کشاورزی بر توانمندسازی دانشجویان رشته‌های کشاورزی در دانشگاه تهران. فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی. شماره 21، صص: 83-93.
زارعی، ع.، و م. آئینی. 1391. راه های بهبود کیفیت آموزش همراه با تولید در هنرستان های کشاورزی. مجموعه مقالات اولین همایش علمی توسعه ی آموزش های فنی و حرفه ای و کاردانش در افق ایران 1404. آبان ماه 1391.تهران. معاونت آموزش متوسطه ی وزارت آموزش و پرورش
زرافشانی، ک. 1391. عامل های موثر بر اثر بخشی عملیات کارورزی در هنرستان های کشاورزی استان کرمانشاه. فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی. شماره 23، صص: 84-97.
صالحی، ک.، ح.  زین آبادی، و ع. کیامنش.1386. نگاهی تحلیلی بر عملکرد هنرستان‌های کاردانش، موردی از ارزشیابی کیفیّت بروندادهای هنرستان‌های کاردانش منطقه 2 شهر تهران. فصلنامه­ی نوآوری­های آموزشی، سال پنجم، شماره‌ی 16، صص: 163-119.
عباس زاده، خ. و م. رنجبری. 1385. بررسی وضعیت آموزش کشاورزی در آموزش و پرورش. مجموعه مقالات همایش آموزش کشاورزی- دانشگاه تربیت مدرس تهران. سال 1385.
عربی، ق. و م. شاه­ولی. 1380. ایجاد دانش سازگاری در دانشجویان ترویج و آموزش کشاورزی درچالش با تغییرات. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 34، صص:281-300.
فینچ، ک. و ج. کرانکلین .1388. برنامه­ریزی درسی در آموزش فنی و حرفه ای، ترجمه: ع. خلاقی و ک. فتحی و غ. شمس مورگانی، سازمان پژوهش و برنامه ریزی.
محمد­علی، م. 1390. آموزش­های فنی و حرفه­ای و راه­های اصلاح آن، تهران: وزارت آموزش و پرورش، فصلنامه رشد، آموزش فنی و حرفه ای، دوره 7، شماره 1، صص: 18-10.
منفرد، ن. 1386. بررسی عوامل موثر بر اجرای موفقیت آمیز عملیات کارورزی دانش آموزان کشاورزی. فصلنامه آموزش و سازندگی، شماره 4، صص: 3-11.
موحد محمدی، ح.، م. علیرضایی، ح. فمی و م. پورآتشی. 1393. بررسی عوامل موثر بر کیفیت آموزش های متوسطه ی کشاورزی، مطالعه موردی: مرکز آموزش کشاورزی حاجی آباد هرمزگان. تحقیقات اقتصاد و توسعه­ی کشاورزی ایران، دوره 45، شماره 1، صص: 114-105.
موحد محمدی، ح. 1382. آموزش کشاورزی. تهران: موسسه توسعه روستایی ایران.
موذن، ز.، ح. موحد محمدی، ا. رضوانفر و م. پورآتشی. 1390. تحلیل وظایف شغلی مدیران هنرستان‌های کشاورزی استان تهران، از دیدگاه آموزشگران. مدیریت آموزش کشاورزی، شماره 18: صص: 54-45.
میرهادی، م. 1380. بررسی میزان اشتغال فارغ التحصیلان مهارت­های کاردانش در مشاغل مرتبط در استان اصفهان. طرح پژوهشی سازمان آموزش و پرورش استان اصفهان.
 
FAO. 1997. Agricultural education and training: Issues and opportunities. Prepared by the agricultural education group of the extension, education and communication service (SDRE),FAO research, extension and training division. Retrieved from http://www.fao.org/sd/EXdirect/EXre0003.html
Johnson, D.M., G.W. Wardlow, and T.D. Franklin. 2005. Method of reinforcement and student gender: Effects on achievement in agri-science education. Journal of Agricultural Education, 39, 4, 18-27.
Lo, Y. M., S. L., Gdovin, J. B.,  Stankiewicz, , l.,  Appezzato, and E. M. Garvey. 2002. A dynamic food science internship program: integration of problem-based learning and student-centered mentoring. Journal of Food Science Education, 1, 45-50.
Mcmanus, A., and A. Feinstein. 2008. Internship and occupational socialization: What are students learning? Developments in Business Simulation and Experiential Learning, 35, 128-135.
Mick, J. H., B. R.  Stewart, and D. M. Claycomb. 1984. Job placement as influenced by the agricultural background of vocational agriculture graduates. The Journal of the American Association of Teacher Educators in Agriculture, 25, 3, 60-65.
Phipps, L. J., E. W. Osborne, J. E.  Dyer, and A. L.  Ball. 2008. Handbook on agricultural education in public schools. Thomson Delmar Learning.
Rojewski, J., P. Asunda and S. Kim. 2008. Trends in career technical education research, Journal of Career and Technical Education, 24, 2, 57-68.
Shao, X. and T. Bruening. 2005. Teachers perceptions of curriculum reforms and teacher training programs in Chinese Agriculture Schools. Journal of International Agricultural and Extension Education, 12, 1, 37-47.
Umar, I., and A. Maaji. 2010. Repositioning the facilities in technical college workshop for efficiency: a case study of north central Nigeria. Journal of Stem Teacher Education,47, 3, 59-82.