نیاز آموزشی حفظ محیط زیست زنان روستایی شهرستان ایلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ایلام

2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ایلام

3 - استادیار گروه کارآفرینی و توسعه روستایی، دانشگاه ایلام

چکیده

با توجه به نقش و جایگاه زنان به ویژه زنان روستایی در  حفظ محیط زیست، شناخت نیازهای آموزشی و ارایه­ی آموزش‌های لازم در این زمینه برای آنان، یک ضرورت به حساب می­آید. این پژوهش با هدف تعیین نیازهای آموزشی زنان روستایی شهر ایلام در زمینه­ی حفظ محیط زیست انجام گرفته است. این پژوهش به لحاظ ماهیت داده­ها دیدمان کمّی، از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی است. جامعه­ی آماری این تحقیق، همه­ی زنان روستایی شهرستان ایلام به شمار 13400 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران، 150 تن از آنان به عنوان نمونه با روش نمونه­گیری طبقه‌ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بوده است که روایی محتوایی آن توسط نظرخواهی از صاحب­نظران و روایی هم­گرا از طریق محاسبه­ی 87/0=CR و  79/0=AVE  تأیید شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از نرم افزار R ومحاسبه­ی ضریب تتای ترتیبی برای بخش­های مختلف پرسشنامه(87/0- 79/0 = Θ) تعیین شد. برای تعیین نیازهای آموزشی از الگوی نیازسنجی بوریچ استفاده شده است. نتایج نشان دادند که زنان روستایی در همه­ی زمینه­­ های آموزشی حفظ محیط زیست شامل حفاظت ازآب، هوا، خاک، گونه‌های گیاهی و جانوری، جنگل‌ و مرتع به آموزش نیاز دارند. مقایسه­ی دو گروه از زنان روستایی شرکت کرده و شرکت نکرده در دوره ­های آموزش زیست محیطی با استفاده از آزمون من­ ویت­نی نشان داد که تفاوت معنی­ داری بین این دو گروه از نظر نیازهای آموزشی وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون ترتیبی برای بررسی نقش متغیرهای اثرگذار بر نیازهای آموزشی، نشان داد که از بین متغیرهای پژوهش، تنها دو متغیر میزان تحصیلات و میزان استفاده از رادیو و تلویزیون بر احتمال برآورد نیازهای آموزشی زنان مورد مطالعه تأثیر داشته­ اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Conservation education needs of rural women city of Ilam

نویسندگان [English]

  • marjan vahedi 1
  • sumayeh suleymannejad 2
  • humayon muradnejadi 3
1 faculty member/Islamic Azad university
2 Graduated master science of Agricultural Extension and Education, Islamic Azad University, Ilam Branch
3 Assistant professor, Department of entrepreneurship and rural development, Ilam University
چکیده [English]

Considering the role of women especially rural women in environment protection, recognizing the educational needs and related trainings for them is necessity. The purpose of this research was to investigating educational needs of Ilam rural women on environment protection. This quantitative and applied analytical research was conducted. The statistical population of this research included all rural women in Ilam Township (N=13400). Using proportionate stratified random sampling method and based on Cochran formula, 150 of them were selected as the sample. Research instrument to collect data was questionnaire that its content validity confirmed by an expert panel and convergent validity confirmed by calculating CR= 0.87 and AVE=0.79.  Ordinal theta (using R software), was calculated to measure reliability of the questionnaire (Θ =0.79 - 0.87). In order to determine educational needs, Bourich model was used. The results showed that rural women need training in all five components of environment protection, including protection of water, air, soil, maintaining species diversity of vegetative and animal and protecting forests and ranges. Comparison between two groups of rural women who participated and did not participate in related extension education courses using mann-whitney U, showed that there was significant difference between the two groups. Based on the findings of ordinal regression, two variables of education and use of radio and television had significant effect on the probability of indicating rural women’s educational needs

کلیدواژه‌ها [English]

  • Educational Need
  • need assessment
  • environment protection
  • rural women

مراجع

ﭘﺰﺷﮑﯽراد، ﻏﻼم رﺿﺎ و دﯾﮕﺮان (1387). ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﯿﺎزﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﺣﺮﻓﻪای ﻣﺮﺑﯿﺎن ﮐﺸﺎورزی ﻣﺮاﮐﺰ آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزی اﺳﺘﺎنﻫﺎی ﻣﺎزﻧﺪران وﮔﻠﺴﺘﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ﺑﻮرﯾﭻ، ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﻗﺘﺼﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺸﺎورزی اﯾﺮان، 29 (1)، 62-55.
تکیه خواه، ج.، (1387) نقش آموزش زنان در حفاظت از محیط زیست، سایت انجمن زنان زمین، http://greenway.blogsky.com
رضوانفر، ا.، مرادنژادی، ه.، شریف زاده، ا.، و واحدی، م. (1385) بررسی نیازهای اطلاعاتی و منابع کسب اطلاعات زنان کشاورز در شهرستان شیروان چرداول، همایش ملی زنان و چالش های پیش رو، ایلام، 12-10 آبان.
زرافشانی، ک.، آگهی، ح. و خالدی، خ.(1390) نیازسنجی آموزشی زنان روستای قمام شهرستان سنقر( بر مبنای مدل بوریچ و تحلیل کودرانت )، مجله زن در توسعه و سیاست( پژوهش زنان )، دوره 9 ، شماره 1 ، بهار 1390 : 183- 165.
زمانی کوخالو، ل.، زمانی کوخالو، م. و نوروزی، د. (1391) شناسایی نیازهای آموزشی خانوارهای منطقه 19 تهران بر اساس سرفصل موضوعات آموزشی محیط زیست، دومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، تهران، دانشگاه تهران.
سعادتی، ن.، کریمی، د. و منوری، س.م. (1393) بررسی نیازهای آموزشی زیست محیطی دانش­آموزان استان خوزستان، علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره شانزدهم، شماره ویژه 93، 511-501.
شفیعی، ل. (1393) بررسی نیازهای آموزشی زنان روستایی در تولید شیر بهداشتی در گاوداری­های سنتی شهرستان بم، مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 45، شماره 4، زمستان 1393، 724-715.
صالحی، ص.، پازوکی نژاد، ز.، و امامقلی، ل. (1392) آموزش و پرورش و محیط زیست (نگرش، آگاهی و رفتارهای زیست محیطی دانش‌آموزان)، مجله علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره ششم، سال 20، پاییز و زمستان 1392،190-171.
عبداللهی، ع. و صادقی، ح.ر. (1391) نیازسنجی آموزش زیست محیطی دانش­آموزان پسر مقطع ابتدایی شهر اصفهان، فصلنامه آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، سال اول، شماره اول، پاییز 1391، 15-9.
عزیزی، مریم؛ شبیری، سیدمحمد؛ مهدی زاده، حسین (1388). بررسی روش­های آگاه­سازی و دانش­افزایی زنان خانه­دار شهر ایلام در زمینه حفاظت از محیط زیست. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور تهران.
عظیمی، م.، کرمی، ع. و غلامی، م. (1391) اﻓﺰاﯾﺶ داﻧﺶ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻫﻤﮕﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ آﻣﻮزش ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ، چهارمین همایش ملی آموزش، 27 و 28 اردیبهشت 1391، تهران، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
عمادی، محمدحسین (1382). بازنگری در انگاره­ها و راهبردهای آموزشی محیط زیست، چالش­ها و چاره ها، تهران: انتشارات جهاد کشاورزی.
فتحی واجارگاه، ک. و فرمهینی فراهانی، م.( 1382)، دانش زیست محیطی زنان برای توسعه پایدار، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی
کریمی، د.(1382). بررسی نیازهای آموزش زیست محیطی دانش­آموزان، معلمان و زنان خانه­دار در منطقه خاک سفید تهران، فصلنامه محیط زیست، شماره 40، 17-6.
محمدزاده، م.، اللهیاری، م.ص. و انصاری، م. ح.(1394) نیازهای آموزشی کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی گیلان در اجرای کشاورزی دقیق، فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره32، بهار 1394، 13-5.
مسرور رودسری، م.، رضوانی، م.، خارا، ح. و جمال زاد فلاح، ف. (1392) اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ دورة آﻣﻮزﺷﯽ ﺗﺮوﯾﺠﯽ ﺑﺮ آﮔﺎﻫﯽﻫﺎی زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ آﺑﺰیﭘﺮوران ﮔﯿﻼن، مجله توسعه آبزی پروری، سال هفتم، شماره اول، بهار 1392، 86-75.
ویسی، ه. و زرندیان، ا.(1388) تبیین نیازهای آموزشی زیست محیطی زنان خانه­دار: مطالعه موردی زنان خانه­دار منطقه 12 تهران، فصلنامه مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، سال 7، شماره2، پاییز 1388، 23-7.
یوسفیان، جواد، (1387) نقش زنان و به ویژه زنان روستایی در حفاظت از محیط زیست، همایش سیمای زن در جامعه، زن و محیط زیست، تهران، دانشگاه الزهرا
Borich, D. Garry. (1980). A needs assessment model for conducting follow-up studies. Journal of Teacher Education, 4(3), pp39-42.
Butt, T.M.; Zhenguob, H.; Butt, S.L.; & Hassan, M.Z.Y.(2013). Need assessment of agricultural extension education for the rural subsistence poultry women in the Punjab, Pakistan, International Journal of Agricultural Extension, 1(1), pp 8-14
Cetin, G. &  Nisanci, S. H. (2010). Enhancing students’environmental awareness, Procedia Social and Behavioral Sciences 2 (2010), pp 1830–1834. Available online at www.sciencedirect.com
Guiriba, G.O. (2013) The Role of Women in Environmental Conservation in Sorsogon Province, Philippines, The International Journal of Social Sciences, 13(1): pp 123-133
 
Hasiloglu, M. A., Keles, P. U., & Aydin, S. (2011). Examining environmental awareness of students from 6th, 7th and 8th classes with respect to several variables: “sample of Agri city”, Procedia - Social and Behavioral Sciences 28 (2011), pp 1053 – 1060. Available online at www.sciencedirect.com
Hossain, A. & Islam, Sh.(2012). Information needs of rural women: A study of three villages of Bangladesh, Library Philosophy and Practice (e-journal). Paper 693. http://digitalcommons.unl.edu/libphilprac/693
Kaplan, M. (2003). Intergenerational programming in extension needs assessment as planning tool. Journal of extension, 41(4): 23-35
 
LateH, H.,and  Muniandy, P. )2010(. Environmental Education (EE): Current Situational and the Challenges among Trainee Teachers at Teachers Training Institute in Malaysia. Procedia Social and Behavioral Sciences 2:1896-1900.
Mech, D., Handique, P.K. &  Barma, H. (2010) Training needs of rural women in Era culture in Assam province.  Global Journal of Human Social Science, 10(7), December 2010, pp 5-7
Mudukuti, A.E. & Miller, L. (2002). Factor related to Zimbabwe Women Educational Needs in Agriculture. Journal of international agriculture and extension education, 9(3): 47-53
Sindhu, P. & Singh, S. (2014). A Study of Awareness towards Environmental Education among the Students at Secondary Level in Gurgaon District, International Journal of Scientific and Research Publications, 4(1), pp1-4
Tor, H. (2009). Increasing women’s environmental awareness through education, Procedia Social and Behavioral Sciences 1 (2009), pp 939–942, Available online at www.sciencedirect.com
Wuyep, S.Z.; Dung, V.C.; Buhari, A.H.; Madaki, D.H.; & Bitrus, B.A.(2014). Women participation in environmental protection and management: Lessons from Plateau State, Nigeria, American Journal of Environmental Protection, 2(2), pp 32-36

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار