شناسایی عامل های موثر بر نگرش کارشناسان بخش دولتی نسبت به خصوصی سازی خدمات ترویج و آموزش کشاورزی: مطالعه موردی استان خوزستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد دزفول

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت کشاورزی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه ازاد اسلامی دزفول

چکیده

خدمات ترویج، آموزش و مشاوره کشاورزی که تا کنون به وسیله بخش دولتی انجام می شدند، به خاطر ناتوانی در انجام کارکردهای محوله، فقدان اثربخشی هزینه ها و کارایی مورد انتقاد قرار گرفته است در حالیکه؛ سازمانها و تشکل های غیردولتی ارائه دهنده خدمات ترویجی و آموزشی کشاورزی، می توانند نقش مهمی در افزایش پوشش خدمات کشاورزی برای بهره برداران کشاورزی داشته باشند. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ روش تحقیق توصیفی واز حیث امکان کنترل متغیر ها شبه تجربی است. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی عوامل تأثیر گذار بر نگرش کارشناسان بخش دولتی استان خوزستان نسبت به خصوصی سازی خدمات ترویج و آموزش کشاورزی می باشد. جامعه آماری این مطالعه 200نفر کارشناس کشاورزی بخش دولتی(سازمان جهاد کشاورزی وادارات وابسته) در سطح استان خوزستان بوده است. تعداد افراد نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران، 126 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق، پرسشنامه بود؛ از سوی دیگر، روایی ظاهری پرسشنامه با استفاده از روش پانل متخصصان مطلوب ارزیابی و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ، 92% برآورد گردید. براساس نتایج تحقیق، کارشناسان نگرش بالایی به خصوصی سازی خدمات ترویج و آموزش کشاورزی دارند؛ ازسوی دیگر بر اساس نتایج حاصل از تحلیل مسیر، موانع ومحدودیت های بخش خصوصی درزمینه ارائه خدمات آموزشی و ترویجی به کشاورزان بیشترین اثر مستقیم، میزان تأثیرخصوصی سازی خدمات آموزش و ترویج کشاورزی در کاهش هزینه تولید کشاورزی بیشترین اثر غیر مستقیم و تأثیر نقش های خدمات کشاورزی خصوصی در پذیرش این خدمات توسط مشتریان» بیشترین تأثیر کل را در تبیین نگرش به خصوصی سازی خدمات ترویج و آموزش کشاورزی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

IIdentification of Influencing Factors on expert's attitude of the public sector toward privatization of agricultural extension and education services: in the Khuzestan province

چکیده [English]

Extension, education and agricultural advisory services, that has been done by the public sector, for failing to perform their assigned functions, the lack of cost effectiveness and performance has been widely criticized while organizations and NGOs providing agricultural extension services can play an important role in increasing agricultural services for the beneficiaries of Agriculture. This study is an applied research using a descriptive and also considered as a quasi - experimental research. The main objective of this study is the identification of factors affecting expert's attitude of the public sector toward privatization of agricultural extension and education services. The population of this study was all 200 agricultural experts in public sector of Khuzestan.Using the Cochran formula, the number of population sample determined 126. The data collection instrument in this study was a questionnaire; on the other hand, questionnaire validity was assessed as desirable by used of expert panel method, and questionnaire reliability was estimated .92 by used of cronbach. As a result, the attitude of experts in the privatization of agricultural extension and education service was high. Based on the results of path analysis, the obstacles and limitations of the private sector in providing services to farmer's most direct effect, the impact of privatization of agricultural extension and education services in reducing the indirect costs of agricultural production most indirect effect and the role of private agricultural services in the acceptance of the service by customers "have the greatest impact on attitudes to privatization of agricultural extension and education services.

کلیدواژه‌ها [English]

  • public extension
  • "agricultural education service
  • "Privatization
  • "attitude
  • "Causal model
  1. 1.       ابراهیمی، ا. (1385). تجارب خدمات مشاوره ای خصوصی در ایران وآسیب شناسی آنها، تهران: انتشارات وزارت جهاد کشاورزی.
  2. 2.    احمدی، ر. (1393). تحلیل مقایسه ای نقش سازمان‌های ترویج دولتی و خصوصی بر پذیرش نوآوری‏های کشاورزی در شهرستان طارم، استان زنجان، فصلنامه پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی.7(1: 61-45).
  3. اسکندری، ج واکبری، م و اسدی، ع و شعبانعلی فمی، ح. (1387). تبیین چالش های طرح مهندسان ناظر گندم از دیدگاه کارشناسان مسئول طرح استان اصفهان، مجله علمی کشاورزی، 31(2): 159-175.
  4. 4.    اکبری، م  و اسدی، ع و موسوی، س. (1387). تحلیل عوامل بازدارنده طرح مهندسین ناظر گندم، مطالعه موردی استان اردبیل، مجله علوم کشاورزی ومنابع طبیعی، 15(5): 10-1.
  5. 5.    بهتاش، م،ج  و  آجیلی، ع و اشرفی، پ. (1385). نگرش کارکنان ترویج کشاورزی منطقه شمال غرب خوزستان نسبت به خصوصی سازی ترویج کشاورزی، مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 2(2): 120-111.
  6. 6.    چیذری، م و فعلی، س و پزشکی راد، غ. (1386). اثربخشی خدمات مشاوره ای ناظرین طرح گندم به کشاورزات تحت پوشش در استان تهران، مجله علوم ترویج وآموزش کشاورزی ایران، 3(2): 81-73.
  7. 7.    حجازی، ی. (1374). درآمدی بر ارزشیابی فعالیت های آموزشی ترویجی تهران، معاونت ترویج ومشارکت مردمی وزارت جهادسازندگی
  8. 8.    خاتون آبادی، س.ا.، (1387). « تعیین برخی ابعاد خصوصی سازی ترویج کشاورزی از دیدگاه کارشناسان و مروجین کشاورزی، مطالعه موردی استان اصفهان ». علوم ترویج
  9. 9.       و آموزش کشاورزی ایران، 1: 89-97.


 

 

  1. دیکسون، ج. (1382). هدف گذاری خدمات کشاورزی برای نظام های مختلف بهره برداری،جهت توسعه روستایی وکشاورزی پایدار در ایران، (ترجمه فاطمه نوروزیان)، مجموعه مقالات اولین همایش نظام های بهره برداری کشاورزی در ایران(چالش ها وراه حل ها)، وزارت جهادکشاورزی،معاونت ترویج ونظام های بهره برداری با همکاری مؤسسه فرهنگی هنری شقایق روستا.

  2. زمانی، غ. (1380). برآورد نیاز بخش عمومی به نیروهای متخصص کشاورزی تا سال1390، فصلنامه اقتصاد کشاورزی وتوسعه، 9(35): 195-177.

  3. شیعه، ا. (1372). پژوهشی در فعالیت ها،کارکردها وخدمات کشاورزی وروستایی ایران، تهران: وزارت جهادسازندگی، مرکز مطالعات وتحقیقات.

  4. صدیقی، ح و بگلریان، م. (1383). بررسی نگرش مدیران ارشد سازمان های جهاد کشاورزی نسبت به خصوصی سازی ترویج کشاورزی در ایران، مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 8(4): 28-17.

  5. ضیایی مهر، م. پناهی، ف.( 1395). مدیریت نظام های خدمات کشاورزی با رویکرد آسیب شناسی شرکتهای خدمات فنی و مهندسی کشاورزی.تهران: انتشارات سخنوران، چاپ اول.

  6. ضیایی مهر، م. پناهی، ف.( 1394).تحلیل نقش شرکتهای خدمات فنی و مهندسی کشاورزی در فرایند بهینه سازی فرایند تولید محصولات کشاورزی، اولین کنفرانس بین المللی محیط زیست و منابع طبیعی، موسسه عالی علوم و فناوری خوارزمی، شیراز.اسفند1394.

  7. غفاری، ف. (1390). بررسی وضعیت نگرش کارکنان حوزه ستادی وزارت جهادکشاورزی به خصوصی سازی و عوامل موثر بر آن، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه تبریز.

  8. فرخی، ص و صدیقی، ح. (1384). بررسی نگرش کشاورزان و کارشناسان استان ایلام نسبت به خصوصی سازی ترویج کشاورزی، مجله علوم کشاورزی ایران، 36(2): 408-399.

  9. فعلی، س و پزشکی راد، غ و چیذری، م. (1386). اثربخشی خدمات مشاوره ای ناظرین طرح گندم به کشاورزان تحت پوشش در استان تهران، مجله علوم ترویج وآموزش کشاورزی ایران،3(1): 81-73.

  10. کلانتری، خ. (1384). ارزشیابی اثربخشی پروژه های انتقال یافته ها، چکیده مقلات سمپوزیوم علمی ارزشیابی طرح های آموزشی وترویجی، وزارت جهاد کشاورزی، معاونت ترویج ونظام بهره برداری.

  11. لشکر آرا، ف.و حسینی، س.م، (1390). بررسی راهکارهای مناسب خدمات رسانی ترویج خصوصی از دیدگاه کارشناسان ترویج حوزه ستادی وزارت جهاد کشاورزی ، فصلنامه علمی پژوهشی علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 11(2): 99-89.

  12. قبله، م. (1394). زمینه­ها و امکانات خصوصی سازی ترویج کشاورزی در ایران از دیدگاه مسوولان و متخصصان، فصلنامه سیاستهای ترویجی، دوره 7، شماره 1.

  13. محمودی کرم جوان، ج. (1382). تمایلات جهانی در خصوصی سازی ترویج کشاورزی، مجموعه مقالات اولین سمپوزیوم بررسی تجارب وراهکارهای خصوصی سازی ترویج،آموزش واطلاع رسانی، معاونت ترویج ونظام بهره برداری،دفتربرنامه ریزی وهماهنگی ترویج،گروه ارتباطات ترویجی.

  14. معاونت طرح وبرنامه ریزی جهاد کشاورزی استان همدان. (1385). گزارش آسیب شناسی شرکتهای خدمات مشاوره ای، فنی ومهندسی کشاورزی خصوصی ، استان همدان.

     

  15. Albert, H. (2013). Agriculture service systems, a framework for orientation. Eschborn: Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (GTZ).

  16. Doppler, W. (2000). Technical and Social Systems Approaches for Sustainable Rural Development. Proceedings of the second European symposium of the association of farming systems research and extension in ranada.Germany.Welkershein: Markeral Village. January.

  17. Khatoonabadi,A.,Nooradin,H and Amini,M. (1999). Problem seeking Greenhouse producers. Report of participatory workshop of greenhouse producers.Esfahan Research and Science Center.

  18. Panahi, F and Ziaee mehr, M. (2015 a). Identifying of Barriers of the Private Sector in Providing Agricultural Services to Producers. Cumhuriyet University Faculty of Science Science Journal (CSJ). 36(3): 614-620.

  19. Panahi, F and Ziaee mehr, M. (2015 b).Identifying of Barriers of the Public Sector in Providing Agricultural Services to Producers in Agriculture sector in Khuzestan Proviance Iran, Application of Factor Analysis. Intrnational conferences of the new findings on Agriculture, Natural Resources and Environment. Tehran.

  20. Rahmani, S. (2002). Thinking in private sector use of agricultural extension public capacities, the first symposium of experience and and solution of extension, education and informing. Deputy of extension.