مولفه‌های برنامه درسی مقطع کارشناسی رشته ترویج و آموزش کشاورزی براساس رویکرد آموزش میان رشته‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای آموزش کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران.

2 استاد، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران.

چکیده

هدف این پژوهش، شناسایی مولفه‌های عناصر برنامه درسی رشته ترویج و آموزش کشاورزی براساس رویکرد آموزش میان رشته‌ای بود. جامعه آماری را 302 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی سال‌های تحصیلی 1396-1393 مقطع کارشناسی ارشد و 1396-1391 مقطع دکتری ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه‌های تهران، شیراز، رامین اهواز، کرمانشاه و زنجان تشکیل داد و تعداد 170 دانشجو با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای انتسابی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه‌ای بود که روایی آن توسط اعضای هیأت علمی و دانشجویان و دانش آموختگان دکتری رشته ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران تایید شد و برای تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد (برای بخش‌های مختلف پرسشنامه بیشتر از 95/0 به‌دست آمد). داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSSتحلیل شدند. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که عنصر هدف دارای سه مولفه کسب مهارت‌های بالای شناختی، کسب مهارت‌های حل مسئله، و کسب صلاحیت‌های دنیای واقعی مهندسی بود. عنصر محتوای برنامه درسی دارای چهار مولفه انسجام و مسئله محوری محتوا؛ گستردگی و جامع بودن محتوا، بهره‌گیری مناسب از محتوای رشته‌های مرتبط؛ و ارایه دروس مکمل و مرتبط در ترم‌ها و مقاطع تحصیلی بود. عنصر راهبردهای تدریس و یادگیری دارای سه مولفه روش‌های تدریس مسئله محور و چالش برانگیز، تعامل و تشریک مساعی اعضای هیأت علمی در سطوح مختلف و بکارگیری دیدگاه‌ها و همکاری رشته‌های مختلف در فرآیند تدریس بود. عنصر تجارب و فعالیت‌های یادگیری دارای سه مولفه تناسب تجارب با نیازهای رشته و علایق دانشجویان، تنظیم فعالیت‌ها و تجارب یادگیری مبتنی بر کارگروهی درون و برون بخشی، و طراحی تجارب و فعالیت‌های یادگیری چالش برانگیز بود. عنصر ارزشیابی دارای چهار مولفه روش‌های ارزیابی مختلف، چند وجهی و چند معیاره؛ ارزیابی مهارت‌های بالای شناختی و ارتباطی؛ طراحی سوالات ارزیابی پیچیده و باز پاسخ؛ و ارزشیابی تکوینی متناسب با ماهیت دروس بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the components of agricultural extension and education curriculum based on the interdisciplinary training approach

نویسندگان [English]

  • Zeinab Moazen 1
  • Hamid Movahed Mohammadi 2
  • Ahmad Rezvanfar 2
  • Seyyed Yousef Hedjazi 2
1 Ph. D. student of agricultural education- Department of Agricultural Extension and Educaton Faculty of Economics and Agricultural Development, University of Tehran.
2 Professor - Department of Agricultural Extension and Educaton Faculty of Economics and Agricultural Development, University of Tehran.
چکیده [English]

The aim of this research was to analyze the components agricultural extension and education major according to interdisciplinary curriculum elements. The statistical population of the study included 302 students (1393-1396 for Master and 1391-391 for PhD) at universities of Tehran, Shiraz, Ramin, Kermanshah, and Zanjan. Using Krejcie and Morgan tables, a sample of 170 students was selected by stratified sampling method. The research instrument was a questionnaire. Its validity was confirmed by the faculty members and PhD students and graduates of Agricultural Extension and Education. Cronbach's alpha coefficient used to determine the reliability. Data were analyzed using SPSS software. The results of factor analysis showed that aim element had three component including acquiring cognitive skills, problem solving skills, and acquiring the skills of the real world of engineering. Content element had four components including: content cohesion, comprehensiveness of the content, the proper utilization of the content of the related disciplines, and the provision of complementary and relevant courses in terms of study. The element of teaching and learning strategies had three components including: problem-based teaching methods, the interaction of faculty members, and the use of cooperation of different disciplines in the teaching process. The element of learning experiences and activities had three components including: matching the experiences with the needs of the field and the interests of the students, setting out the activities and experiences of learning based on the internal and external workgroup, and designing challenging experiences and learning activities. T

کلیدواژه‌ها [English]

  • Interdisciplinary
  • Curriculum
  • Agricultural extension and Education
  • Higher Education
ابطحی، ا. (1393). روشگانی برای تولید و بهبود برنامه‌های درسی میان رشته‌ای دوره‌های کارشناسی‌ارشد آموزش مهندسی در ایران. فصل نامه آموزش مهندسی ایران، سال شانزدهم، شماره 61، ص. 68-45.
احمدی، پ.، سبحانی نژاد، م. و امیری، م. (1394). سازماندهی میان رشته‌ای برنامه درسی با تأکید بر اثربخش‌سازی محتوای درس‌ها. پژوهش‌های آموزش و یادگیری، دو فصل نامه پژوهش‌های آموزش و یادگیری، شماره بیست و دوم، شماره 6، ص 122-97.
احمدی، پ. (1388). برنامه درسی میان رشته‌ای. فصل نامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، سال اول، شماره 3، ص 126- 97.
آراسته، ح. ر. (1388). میان رشته‌ای‌ها در آموزش عالی. فصل نامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، سال اول، شماره 2، ص40-25.
بازرگان، ع. (1388). چگونگی ارزشیابی برنامه‌های درسی میان رشته‌ای. فصل نامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، سال اول، شماره 3، ص 66- 55.
بینقی، ت. و سعیدی رضوائی، م. (1382). تأملی بر الگوی مناسب برنامه‌ریزی درسی برای ایجاد اشتغال. همایش ملی اشتغال و نظام آموزش عالی کشاورزی. جهاد دانشگاهی دانشگاه تربیت مدرس. 29 و 30 مهر 82.
جعفری ثانی، ح.، سعیدی رضوانی، م.، زارعی نوجینی، م. و پاک مهر، ح. (1392). ویژگی‌های کلیدی برنامه درسی مبتنی بر آموزش الکترونیک در آموزش عالی. فصل نامه انجمن آموزش عالی ایران، 5 (2)، ص 163-187.
حاتمی، م. ر. و روشن چشم، ح. (1391). ماهیت رویکرد میان رشته‌ای در حوزه علوم انسانی با تأکید بر اندیشه‌های هابرماس. فصل نامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، 5 (1).
خورسندی طاسکوه، ع. (1387). گفتمان میان رشته‌ای دانش. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
رژکوله، ن. (2009). آموزش دانشگاهی و مطالعات میان رشته‌ای. ترجمه محمدرضا دهشیری (1388). تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
سبحانی نژاد، م. و نورآبادی، س. (1396). پیش نیازها و سازوکار برنامه درسی میان رشته‌ای دانشگاهی برای تقویت آینده پژوهی در راستای تحقق معرفت جامع. فصل نامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، 9 (3)، ص 41-25.
سلیمی، ج. و ملکی، ح. (1389). برنامه درسی بین رشته‌ای در آموزش عالی: چیستی و چگونگی برنامه آموزش عالی، سال 3، شماره 11، ص 177-145.
شریف زاده، م. ش. و محمودی سرای، ع. (1394). عارضه یابی رویکرد میان رشته‌ای در آموزش عالی کشاورزی: مورد ترویج و آموزش کشاورزی. فصل نامه مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، سال پنجم، شماره 10، ص 88-61.
شیری، ن.، میرک زاده، ع. و زرافشانی، ک. (1393). الگوی مفهومی ترویج کارآفرینی در بین دانشجویان نظام آموزش عالی کشاورزی. نشریه کارآفرینی در کشاورزی، 4، ص 49-58.
عارفی، م. (1389). مباحثی در مهندسی برنامه‌های درسی میان رشته‌ای در آموزش عالی. فصل نامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، شماره 8، پاییز 89، ص 94-69.
فتحی واجارگاه، ک. (1395). اصول و مفاهیم اساسی برنامه‌ریزی درسی. تهران. علم استادان.
فیروزآبادی، ف. (1389). تبیین اصول اساسی برنامه درسی میان رشته‌ای در آموزش عالی و بررسی چالش‌های پیش روی آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام نور تهران، گروه علوم تربیتی.
کمالی، ح.، کمالی، ز. و راهویی، ب. (1395). فرآیند برنامه‌ریزی درسی آموزش عالی در ایران. فرصت‌ها و چالش‌ها. کنگره ملی آموزش عالی ایران.
محبوب عشرت آبادی، ح.، ملکی نیا، ع. و قرونه، د. (1391). اعضای هیات علمی و ساختار سازمانی: تعارضات میان رشته‌ای. فصل نامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، 4 (4)، 34-1.
محمدی روزبهانی، ک. (1388). پرورش تفکر میان رشته‌ای، پیش نیاز میان رشتگی در آموزش عالی با تأکید بر یادگیری مساله محور. فصل نامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، سال اول، شماره 2، ص 125- 103.
موحدی، ر. (1396). بازدارنده‌های اشتغال دانش آموختگان کشاورزی. فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره 41، ص 79-95.
مهرمحمدی، م. و کیذوری، ح. (1389). شاخص‌های ارزیابی کیفیت میان رشته‌ای‌های دانشگاهی؛ ابزاری برای برنامه‌ریزی. فصل نامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، دوره دوم، شماره 2، ص 112-89.
موذن کلور، ز. و موحدمحمدی، ح. (1397). بازاندیشی ماهیت میان رشته‌ای برنامه د رسی کارشناسی ترویج و آموزش کشاورزی از دیدگاه اعضای هیأت علمی و کارشناسان خبره آن. ویژه نامه هفتمین کنگره ملی علوم ترویج و آموزش کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست پایدار. فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی. همدان. 3 تا 5 شهریور 1397.
نبوی، ع. (1395). مطالعات میان رشته‌ای و تکثر روش شناختی برخی ملاحظات و پیشنهادها. فصل نامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، دوره هشتم، شماره 2، ص 74-57.
نورآبادی، س.، موسی‌پور، ن.، عسگری، م. ع. و حاجی حسین نژاد، غ. (1393). ارزیابی کیفیت برنامه‌های درسی میان رشته‌ای علوم انسانی در نظام دانشگاهی ایران. دو فصل نامه نظریه و عمل در برنامه درسی، سال دوم، شماره 4، ص 84-55.
نیلی احمدآبادی، م. ر. (1387). جایگاه علوم میان رشته‌ای از نظر مباحث علوم تربیتی. فصل نامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، سال اول، شماره 1، زمستان 87، ص 35- 19.
 
Graham, C. & Gareth, W. (2014). Pillars and Lintels: The What`s, Why`s and How`s of Interdisciplinary Learning in Stem Education. The Royal Society of Edinburgh, Scatland`s National Academy.
Hall, P. and Weaver, L. (2001). Interdisciplinary education and teamwork: a long and winding road. Medical Education, 35, 867-875.
King College London (2017). 7 Steps to Interdisciplinary Teaching and Learning. King, Learning Institute. www. kcl. ac. uk/ugrad-research-fellowship.
Kroma. M. (2003). Reshaping Extension Education Curricula for 21st Centery Agricultural Development in Sub-Saharan Africa. AIAEE 2003 Proceedings of the 19th Annual Conference Raleigh, North Carolina, USA
Movahedi, R. & Nagel, U. J. (2012). Identifying required competencies for the agricultural extension and education undergraduates. Journal of Agricultural Science and Technology, 14, 727-742.
Newell, W. H. (2007). Six arguments for agreeing on a definition of interdisciplinary studies. Association for Integrative Studies Newsletter, 29 (4), 34-67.
Newell, W. H. (1990). Interdisciplinary Curriculum Development. Miami University, Oxford, Ohio. Issues in Integrative Studies. 8, 69-86.
Repko, A. F. (2005), Interdisciplinary practice: A student guide to research and writing, Boston: Pearson Custom.
Tennyson, A. (2012). Interdisciplinary learning and interdisciplinary curriculum. In: Jim parson and Larry beauchamp, From knowledge to action, Alberta education. Alberta, Canada.
Thompson Klein, J. (2006). A Platform for a Shared Discourse of Interdisciplinary Education. Journal of Social Science Education. 5 (2), 10-18.