تاثیر کارگاه آموزشی تولید گیاهان دارویی در اشتغال و پایداری معیشت یاریگران ترویج عشایر ایلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مسئول مطالعات اداره کل امور عشایر استان ایلام

2 هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی

3 دانشگاه آزاد اسلامی

4 هیئت علمی/دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

عشایر سهم بسزایی در رونق اقتصادی کشور دارند. اگر به اشتغال و پایداری معیشت جامعه های عشایری پرداخته نشود، امنیت غذایی دیگر قشرها به خطر خواهد افتاد. از جمله راهبردها برای تحقق امنیت شغلی در منطقه های عشایری آموزش و ترویج است. این پژوهش با دیدمان آمیخته و با هدف ارزشیابی میزان یادگیری و بررسی تاثیر آموزش کشاورزی در اشتغال و پایداری معیشت عشایر ایلام انجام شده است. بخش کیفی تحقیق به روش نظریه پایه ور و بخش کمی به روش نیمه تجربی انجام شد. جامعه آماری در بخش کیفی 24 تن از یاریگران ترویج عشایر استان ایلام بودند. روش نمونه گیری مورد استفاده گلوله برفی بود و اطلاعات از عشایر به روش مصاحبه گرد آوری شد. یافته ها در فرآیند کد گذاری در قالب مفهوم ها طبقه بندی شدند. نتایج نشان داد عامل های موثر بر پایداری معیشت عشایر استان ایلام شامل شش مولفه می باشند که آموزش های ترویجی نقش بسزایی در این راستا ایفا می کنند. در بخش کمی برای ارزشیابی میزان یادگیری و تأثیر آموزش بر اشتغال و پایداری معیشت، از بین 60 تن از یاریگران ترویج عشایر استان ایلام 40 تن با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند در سال 1398 انتخاب شدند که21 تن از آنان در کارگاه آموزشی و20 تن دیگر که تجربه کاشت موفق گیاهان دارویی را در سال های گذشته داشتند به عنوان گروه شاهد در پژوهش بررسی شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه پیش آزمون – پس آزمون استفاده شد. پایایی آزمون با استفاده از آلفای کرونباخ و روایی آن با استفاده از نظر کمیته راهنما تعیین شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss21 و از آزمون Scheffاستفاده شد. نتایج نشان داد آگاهی و توانمندی عشایر برای انجام فعالیت های اقتصادی در پیش‌ و پس‌ از برگزاری آموزش تولید گیاهان دارویی تفاوت معنی‌داری کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Medicinal Plants Production Workshop on Employment and Livelihood Sustainability of Ilam Nomadic Promotion Helpers

نویسندگان [English]

  • tayebeh cheraghi 1
  • roya eshraghi 2
  • Alireza Poursaeed 3
  • marjan vahedi 4
  • mohammad bagher arayesh 3
2 Faculty of Islamic Azad University
3 Faculty Member
4 faculty member/Islamic Azad university
چکیده [English]

Nomads make a significant contribution to the country's economic prosperity.One of the strategies for achieving job security in nomadic areas is education and extension.This study is conducted with a mixed perspective and with the aim of evaluating the level of learning and examining the impact of agricultural education on employment and livelihood sustainability of Ilam nomads. The qualitative part of the research was done by the basic theory method and the quantitative part was done by the quasi-experimental method.The statistical population in the qualitative section were 24 helpers promoting nomads in Ilam.The sampling method used was snowball and information from nomads was collected through interviews.Findings in the coding process were classified into concepts.The results showed that the factors affecting the sustainability of nomadic livelihood in Ilam province include six components that extension training plays a significant role in this regard.In a quantitative section to evaluate the amount of learning and the effect of education on employment and livelihood sustainability, among 60 nomadic promoters in Ilam, 40 were selected using purposive sampling in 1398,of which 21 in the workshop and another 20control group in the study.A pre-test-post-test questionnaire was used to collect data.The reliability of the test was determined using Cronbach's alpha and its validity was determined using the opinion of the steering committee.For data analysis, spss21 software and Scheff test were used.The results showed that the knowledge and ability of nomads to carry out economic activities before and after the training of medicinal plants production was significantly different.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nomads
  • sustainable livelihood
  • training workshop
  • extension assistants
احمدی،حافظ؛ مقدسی،محمد به.(1393). بررسی جامعه شناختی توسعه ی پایدار عشایر. فصلنامه مطالعات جامعه شناختی ایران، سال چهارم، شماره دوازدهم،صفحات 23 تا 30.
اسکندری، فرزاد؛کریمی،زینب؛خالدی،خوشقدم.(1397). تأثیر برنامه های آموزشی-ترویجی بر رفتار حفاظت آب توسط کشاورزان (مورد بررسی: کشاورزان دهستان زالوآب‌ شهرستان روانسر). مجله تحقیقات منابع آب ایران.دوره 14،شماره183،1-170.
بخشـنده نصـرت، عباس .(1380). برنامـه ریـزی و شـیوه هـای سـامان دهـی کوچنـدگی، سـمنان، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان.
حیدری ساربان،وکیل؛ عبدپور،بهرضا.(1398). عامل های بهبود معیشت پایدار روستایی از دیدگاه ساکنان محلی، بررسی موردی: شهرستان اردبیل. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. دوره ۱۹، شماره ۵۴.
دوستی،افسانه.(1390).نقش ترویج و آموزش کشاورزی در توسعه پایدار، اولین همایش ملی راهبردهای دستیابی به کشاورزی پایدار، اهواز، دانشگاه پیام نور استان خوزستان.
شهابی، سیامک، سیف الهی، محمود. قنبری، یوسف، (1391 ،(ارزشیابی اثرات آموزشهای ترویجی برخانوارهای روستایی: بررسی موردی دامداران شهرستان فریدن، استان اصفهان. فصلنامه روستا و توسعه، سال15 ،شماره4 صفحات 63-89
شهابی،سیامک ؛قنبری،یوسف(1389). ارزشیابی اثرات آمورشهای ترویجی بر خانوار های روستایی شهرستان فریدن استان اصفهان ، فصلنامه روستا و توسعه، شماره 15.
شهبازی، اسماعیل (1384)،توسعه و ترویج روستایی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. - عبدالملکی، محمد، پزشکی راد، غلامرضا، چیذری، محمد (1386)،ارزیابی اثربخشی دورههای آموزشی- ترویجی مرتعداران در شهرستان تویسرکان، مجله علوم کشاورزی، سال 13 ،ش 1 ،صص .39-53
کریمی،کبری؛کرمی دهکردی ،اسماعیل.(1394)."بهر برداری ازمرتع هاو لزوم متنوع سازی معیشت خانوارهای روستایی: بررسی ی موردی شهرستان ماهنشان".  پژوهش روستایی2، صص343- 368.
نجفی، زیبا و حیاتی، داریوش. (1391 ). ارزیابی عملکرد تشکل های آب بران از دیدگاه اعضاء: مورد بررسی اتحادیه تشکل های آب بـران کانـال اردیبهشـت درودزن فارس. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی. جلد 8، شماره 1، صص 85-73
نعیمی، ا. نجفلو، پ. سبحانی، م ج (1394( ،نقش آموزش، ترویج و اطلاعرسانی در توسعه فناوری زیستی کشاورزی از دیدگاه متخصصان، فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، ش 33 ، .97 -110 صص
  مهربانی، و (1396)اهمیت آموزش رسمی در ارتقای بهرهوری نیروی کار در بخش کشاورزی: شواهدی از ایران، منطقه منا (MENA (و جهان. مجله راهبرد توسعه، ش 52 ،صص 218-195.
مهدوی، مسعود و همکـاران.( 1386). روسـتاهای برآمـده از اسـکان عشـایر و چـالش هـای آن ، فصلنامه ی روستا و توسعه، سال دهم، شماره ی 1 ،صص 63-41.
 
He, R., Liu, S., Chen, G., Xie, F., Yang, X. and Liang, L. (2013) Research progress and tendency of sustainable livelihoods for peasant household in China. Progress in Geography, 32:657–670.
Jiao, X., Pouliot, M. and Walelign, S.Z. (2017) .Livelihood strategies and dynamics in rural Cambodia. World Development, 97:266-278.
Rivera, K. and Mwandmere,H (2005), An Analytical and Comparative Review of Country Studies onKnowledge andInformation Systems for Rural Development.Rome:FAO
Nabi afkhami, S. Shabanali Fami, H. & Rezvanfar, A. (2015). "Factors affecting the use of new technologies Water Management by farmer's city of Felavarjan". Thesis MSC, College of Agricultural Economics and Development. University of Tehran, 13. [In Persian]