نقش سرمایه اجتماعی در به‏ کارگیری کنش‏ های مناسب کشاورزی (گپ جهانی): مطالعه ‏ای در شهرستان خرم‏ آباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

2 دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی، گروه ترویج و ارتباطات روستایی، دانشگاه زنجان

10.22092/jaear.2023.361060.1928

چکیده

بررسی ارتباط بین بکارگیری رفتارهای دوستدارنه و سالم محیط زیستی با سرمایه اجتماعی از جمله موضوعات جدیدی است که مورد توجه اندیشمندان حوزه محیط زیست قرار گرفته است. پژوهشگران معتقدند که سطوح سرمایه اجتماعی می‏تواند بر رفتارهای پایدار اکولوژیکی تأثیر به ‏سزایی داشته باشد و رفتارهای زیست‌‌محیطی افراد و تمایل آنان را به سوی رفتارهای ایمن در محیط طبیعی هدایت کند. در این راستا این این پژوهش با دیدمان کَمی و با روش علی - ارتباطی با هدف نقش سرمایه اجتماعی در بکارگیری عملیات مناسب کشاورزی انجام شد. تحقیق حاضر از نظر ماهیت از نوع تحقیقات کمی، با توجه به هدف کاربردی، از لحاظ گردآوری داده ‏ها جزء تحقیقات میدانی از نوع همبستگی می‏ باشد. جامعه آماری پژوهش در سال 1401 شامل تمامی کشاورزان شهرستان خرم‏آباد به شمار 40000 تن بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول نمونه‏گیری کوکران 380 نفر از کشاورزان با روش‏ نمونه‏گیری طبقه‏ای با انتساب متناسب انتخاب برای مطالعه شدند. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه‏ ای با مقیاس طیف لیکرت بود که روایی شکلی آن توسط گروه متخصصان موضوعی و پایایی آن توسط ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تایید شد. تجزیه و تحلیل داده ‏ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی توسط نرم افزار SPSSWin23 انجام شد. نتایج آمار توصیفی نشان داد که کشاورزان مورد مطالعه عملیات مناسب کشاورزی را به خوبی بکار نمی‏ گیرند و رفتارهای «استفاده از محصولات کم آب بر» و «استفاده از کودهای زیستی و بیولوژیک» بیش از سایر عملیات مناسب کشاورزی بکار گرفته‏ اند. علاوه بر این نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین تمامی ابعاد سرمایه اجتماعی (مشارکت اجتماعی، هنجار اجتماعی، آگاهی اجتماعی، کنش جمعی، اعتماد اجتماعی) با بکارگیری عملیات مناسب کشاورزی رابطه مثبت و معنی‏داری وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون ترتیبی نشان داد که ابعاد سرمایه اجتماعی تاثیر مثبت و معنی‏ داری بر بکارگیری عملیات مناسب کشاورزی دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The role of social capital in the use of good agricultural practice among farmers in Khorram Abad county

نویسندگان [English]

  • Moslem Savari 1
  • Fatmeh Naghibayranvand 2
1 Assis tant Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzes tan, Mollasani, Iran
2 zanjan
چکیده [English]

This research was carried out with the general purpose of the role social capital in the use of good agricultural practice. The statistical population of the research included all the farmers of Khorram Abad county. Sample size using Cochran's sampling formula, 380 farmers were selected for the study by stratified sampling method with proportional assignment. The main research tool was a questionnaire whose validity was confirmed by a panel of experts and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha coefficient. Data analysis was done in two sections of descriptive and inferential statistics by SPSS software. The results showed that the studied farmers do not use good agricultural practice well, and the behaviors of "not burning crop residues" and "using biological and biological fertilizers" are used more than other good agricultural practice. In addition, the results of the regression coefficient showed that the dimensions of social capital (social participation, social norm, social awareness, collective action, social trust) can explain 63.9% of the variance of good agricultural practice. In general, it can be said that the results of this research can provide new insights for policymakers in this field in order to expand sustainable agricultural operations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sustainable agriculture
  • social capital
  • good agricultural practice
  • sustainable development
  • Khorramabad city

مراجع

- حیدری ساربان، و.، باختر، س.، و زیارتی، م. (1397). تاثیر سرمایه اجتماعی بر توسعه پایدار کشاورزی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستاهای  استان کرمانشاه). جغرافیا و پایداری محیط. شماره 27، 59-74.
- دادورخانی، ف.، ملکان، احمد عزمی، آ.، و احمدی، ر. (1392). مطالعه تطبیقی تاثیر سرمایه اجتماعی بر ارتقای توسعه روستایی (نمونه موردی: دهستان گودین، شهرستان کنگاور). برنامه‏ریزی فضایی،  3(3): 125-144.
- رحیمی فیض آباد، ف.، یزدان پناه، م.، فروزانی، م.، محمدزاده، س.، و بورتن، ر. (1395). نقش سرمایه اجتماعی بر نیت و رفتار حفاظت از آب کشاورزی در شهرستان الشتر. فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 3 (2): 237-253.
- رزاقی بورخانی، ف.، رضوانفر، ا.، موحد محمدی، ح.، و حجازی، ی. (1399). موانع استقرار فناوری‏های عملیات مناسب کشاورزی در راستای پایداری باغات مرکبات استان مازندران. فصلنامه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. 51 (2): 633-617
- سواری، م. (1400). نقش سرمایه اجتماعی بر رفتار حفاظت از مرتع در میان دامداران منطقه سارال در استان کردستان. نشریه محیط زیست طبیعی، 75 (4): 628-641.
- سواری، م.، نقی بیرانوند، ف. (1400). عامل‏های موثر بر بهبود دانش فنی سازگار با محیط زیست گندمکاران در شهرستان خرم آباد. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 13 (55): 145-163.
- شرفی، ز.، نوری پور، م.، و کرمی دهکردی، ا. (1396). بررسی وضعیت سرمایه های معیشت و پایداری آن ها در خانوارهای روستایی (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان دنا).  علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 13 (2): 51-70.
- صالحی، س.، چیذری، م.، صدیقی، ح.، و بیژنی، مسعود. (1393). تأثیر باورهای زیست‌محیطی بر رفتار پایدار کشاورزان استان فارس در بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی. علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 13 (1): 175-193.
- غلامی، م.، علی بیگی، ا. ح.، و پاپزن، ع. (1400). دانش، نگرش و رفتار کشاورزان کرمانشاه در مورد کشاورزی حفاظتی. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 13 (57): 131-147.
- مرادی، پ.، و امیدی نجف آبادی، م. (1390). موانع بکارگیری استاندارد عملیات مناسب کشاورزی جهانی (گپ جهانی) در بخش کشاورزی ایران. پژوهش‏های ترویج و آموزش کشاورزی، 4 (1): 27-39.
- نوروزی، م.، و داریوش، ح. (1394). سازه‌های مؤثر بر معیشت پایدار روستایی از دیدگاه کشاورزان استان کرمانشاه. علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 11 (1): 144-127.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار