تحلیل عامل‌های مؤثر در پذیرش کشت کلزا توسط کشاورزان شهرستان جوانرود

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد

2 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا

3 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

10.22092/jaear.2023.362968.1962

چکیده

آگاهی یافتن از این عامل ها برنامه ریزی های اصولی و منطبق بر شرایط حاکم بر جامعه کشاورزان فراهم گردد. دراین راستا تحقیق حاضر به بررسی عامل های مؤثر در پذیرش کشت کلزا در شهرستان جوانرود، استان کرمانشاه پرداخته است. این تحقیق از نوع بررسی های توصیفی-تحلیلی بوده که به روش پیمایش انجام گرفته است. جامعه آماری شامل کشاورزان کلزا کار شهرستان به شمار 194 نفر بود که 125 نفر از آنان با استفاده از فرمول کوکران به روش انتساب متناسب و به صورت تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داد ه های میدانی پرسشنامه محقق ساخته بود که در دو بخش ویژگی های فردی و بخش اصلی با توجه به هدف تحقیق بود، داد ه ها در سال 1401 جمع آوری شدند. روایی شکلی ابزار تحقیق توسط متخصصان موضوعی دانشگاهی انجام گرفت و محاسبه پایایی آن نیز با ضریب تتای ترتیبی ) 91 / 0- 83 / θ=0 ( تأیید شد. تحلیل داده های گر دآوری شده با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی، همبستگی و رگرسیون ترتیبی و مدلسازی معادله های ساختاری در نرم افزار SPSS26 و Smart PLS4 انجام شد. یافته های تحلیل عاملی، عامل های مؤثر در پذیرش کشت کلزا را در 5 عامل اقتصادی، آموزشی- ترویجی، زراعی-زیست محیطی، نوآوری و مدیریت سازمانی خلاصه کرد این عامل ها در مجموع 56 درصد از واریانس متغیرهای موثر در پذیرش کشت کلزا را تبیین کردند. رگرسیون ترتیبی نیز نشان داد که عامل های زراعی -محیطی و آموزشی-ترویجی بیشترین سهم را در تبیین تغییرپذیری های سطح متغیر وابسته داشته اند. ضریب های همبستگی رابطه مثبت و معنی دار بین متغیرهای شمار شرکت در کلاس های آموزشی-ترویجی و پیشینه کشت را با متغیر وابسته تصمیم پذیرش کشت کلزا نشان داد. مدل ساختاری نشان داد از میان عامل های آموزشی-ترویجی، کلاس ترویجی، بازدید آموزشی-ترویجی، نهادهای محلی و شبکه های اجتماعی، شبکه ها و رسانه های جمعی و مهارت کارشناسان به ترتیب بیشترین تاثیر را بر پذیرش کشت کلزا توسط کشاورزان جوانرود داشته اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analyzing Factors Effecting the Adoption of rapeseed Cultivation by farmers of Javanrood County

نویسندگان [English]

  • Seyed Vahbi Hosseini 2
  • Karwan Shanazi 3
2 Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture,, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
3 Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan
چکیده [English]

This research is a descriptive-analytical type of survey that inves tigated the factors influencing the adoption of rapeseed cultivation in Javanroud County, Kermanshah province. The s tatis tical population of this research included 194 rapeseed farmers of the city, of which 125 were selected as a sample using Cochran's formula by proportional assignment method and simple random sampling. In order to collect the desired data and information, in addition to in-depth documentary s tudies of the relevant literature, the main tool for collecting field data was a researcher-made ques tionnaire. which included two parts of individual characteris tics and the main part with regard to the purpose of the research, which was collected in 2022. The form validity of the research tool was done by subject experts in the university and its reliability calculation was also confirmed with the ordinal theta coefficient (θ = 0.83-0.91). The collected data were analyzed using exploratory factor analysis, correlation and ordinal regression and s tructural equation modeling in SPSS26 and Smart PLS4 software. The results of the factor analysis showed that the effective variables in the adoption of rapeseed cultivation can be summarized in 5 economic, educational-extension, agro-ecological-environmental, innovative and managerialorganizational factors respectively. These factors explained a total of 56% of the variance of variables affecting the acceptance of rapeseed cultivation The results of ordinal regression showed that agricultural-environmental and educational-extension factors had the greates t contribution in explaining the changes in the level of the dependent variable. Correlation coefficients showed a positive and significant relationship between the variables of the number of participants in educational-promotional classes and cultivation background with the dependent variable of the decision to accept rapeseed cultivation. The s tructural model showed that among the educationalextension factors, extension training class factors, educational-extension visits, local ins titutions and social networks, channels and mass media, and the skills of experts respectively, have had the greates t impact on the acceptance of rapeseed cultivation

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adoption
  • educational-extension
  • innovation
  • Canola farmer
  • Javanrood

مراجع

اسدپور، ح. ) 1393 (. تعیین کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی تولیدکنندگان کلزا و عامل های موثر بر عدم کارایی آنها در استان مازندران. اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال 93 ، شماره 24 . بلالی، ح.، سعدی، ح.، و وحد تادب، ر. ) 1395 (. عام لهای اقتصادی و اجتماعی موثر بر پذیرش فناوری آبیاری تحت فشار در گند مزارها شهرستان همدان. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره 37 ، 85 - 96 . پورخالقی چترودی، م.، مهرابی بشرآبادی، ح.، خواجه پور، ا. ) 1399 (. بررسی عوامل موثر بر پذیرش کشت زعفران مطالعه موردی دهستان دشتخاک در استان کرمان. زراعت و فناوری زعفران، دوره 8، شماره 1، ص 131 - 144 . توکلی، م.) 1390 (. افزایش ضریب وابستگی کشور به واردات از 35 به 75 درصد. روزنامه شرق، شماره 1305 ، مرداد. حبیب پور، ک و صفری شالی، ر.،) 1388 ( ، راهنمای جامع استفاده از SPSS در تحقیقات پیمایشی، انتشارات لویه، تهران. حمد یپور، ا.، و زوارقی، ر. ) 1397 (. تحلیل عامل های موثر بر پذیرش سامانه مدیریت اطلاعات پژوهشی)سیماپ( توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز: کاربست نظریه رسانش نوآور یها. کتابداری و اطلاع رسانی، جلد 21 ، شماره 2، 131 16 . حیدری، غ.، علیزاده، ا.، حمدی پور، ا. ) 1392 (. عامل های موثر بر پذیرش منابع اطلاعاتی الکترونیکی توسط اعضای هیئت علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های ایران براساس نظریه اشاعه نوآوری راجز. کتابداری و اطلاع رسانی، دوره 16 ، شماره 3 )پیاپی 63 (، 123 - 144 . دانش، ف.، زاهدی، ر.، رشیدی، و.، و صادقیان، ن. ) 1391 (. تحلیلی بر مفاهیم پذیرش و اشاعه نوآوری جهت ارائه مدلی مفهومی برای پذیرش و اشاعه اطلاعات. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات. راجرز، ا. ام. و شومیکر، ا ف. ) 1369 (. رسانش نوآور یها، رهیافت میان فرهنگی )ترجمه: کرمی، ع. و فنایی، ا.(. انتشارات دانشگاه شیراز. ریاحی، ر.، میردامادی، س م.، فرج اله حسینی، س ج.، امیدی نجف آبادی، م. ) 1401 (. بررسی نقش عوامل آموزشی- ترویجی و اجتماعی موثر بر توسعه خوشه های کسب و کار زعفران در استان خراسان جنوبی. پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی، 2) 15 (، 18 - 1. شفیعی، ل. ) 1390 (. بررسی عامل های موثر بر توسعه کاشت کلزا در استان کرمان. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد 3، شماره 4، 16 - 1. کرباسی، ع.، محمدزاده، ح.، هندی زاده، ه. ) 1398 (. تحلیل عوامل موثر بر افزایش سطح زیرکشت کلزا در مناطق روستایی مورد: روستاهای استان خراسان رضوی، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، دوره 8، شماره 3، ص 187 - .202 کلانتری، خ. ) 1382 (. پردازش و تحلیل داد هها در تحقیقات اجتماعی- اقتصادی. تهران: نشر شریف. کرباسی، ع.، محمدزاده، س.ح.، و هند یزاده، ه.) 1398 (. تحلیل عامل های مؤثر بر افزایش سطح زیرکشت کلزا در مناطق روستایی مورد: روستاهای استان خراسان رضوی. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، دوره 8، شماره 29 ، ص 187 - 202 . عامل های مؤثر در پذیرش کشت کلزا توسط کشاورزان شهرستان جوانرود علیقلی، ف.، آجیلی، ع.، یزدان پناه، مسعود.، فروزانی. ) 1395 (. بررسی عوامل موثر بر پذیرش و عدم پذیرش کشت محصولات سالم در استان خوزستان. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 47 ، شماره 1، ص 180 - 169 . مرادبیگی، ل.، غلامی، ا.، شیرانی راد، ا ح.، عباس دخت، ح.، اصغری، ح ر. ) 1399 (. بررسی عملکرد و برخی ویژگ یهای فیزیولوژیک ارقام کلزا در شرایط تنش خشکی آخر فصل و کاشت تأخیری. تن شهای محیطی در علوم زراعی، دور 13 ، شماره 2، 386 - 372 . مظهری، م.، و پارسا پور، خ.) 1390 (. بررسی عام لهای مؤثر بر پذیرش کشت کلزا )مطالعه موردی: استان خراسان رضوی(. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی )علوم و صنایع کشاورزی،( دوره 4، شماره 25 ، ص 419 - 410 . معتمد، م ک.، قربانی پیرعلیدهی، ف.، رحیم نژاد بالاگفشه.، ز. ) 1400 (. تحلیل عوامل مؤثر بر پذیرش کشت کلزا )کشت دوم( در شالیزارهای استان گی الن. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره 17 ، 17 شماره 2، ص 1- 10 . نداف فهمیده، س.، اللهیاری، م ص.، انصاری، م ح.، کاوسی کلاشمی، محمد. ) 1394 (. تحلیل آثار اقتصادی- اجتماعی پذیرش کشت دوم پس از برنج در شهرستان فومن. تحقیقات غلات، دوره 5، شماره 2، 135 - 121 .
Bates, A. W. (1995). Technology, open learning and dis tance education. New York: Routledge. Diro, S., Asfaw, E., Erko, B., & Anteneh, M. (2017). Factors affecting adoption and degree of adoption of soybean in Ilu-Ababora Zone; Southwes tern Ethiopia. Agricultural Science Research Journal, 7)1(:15-26. Kumar, R., Slathia, P. S., Nain, M. S., Peshin, R., Gupta, S. K., & Sharma, B. C. (2020). Farmers’ attitude towards rapeseed-mus tard (Brassica campes tris) cultivation in Jammu. Indian Journal of Agricultural Sciences, 90(3), 597-600 Rathour, S., Kumari, M., & Swami, S. (2021). Cons traints analysis of rapeseed and mus tard cultivation in Begusarai dis trict of Bihar. The Pharma Innovation Journal, 10(11), 3006-3008. Raza, H., Afzal, M. K., Luqman, M., Butt, T. M., Yaseen, M., & Mehmood, M. U. (2023). Factors Affecting the Awareness and Adoption Level of Improved Olive Cultivation Practices by the Olive Growers in Pothwar Region of the Punjab, Pakis tan. Sarhad Journal of Agriculture, 39(230). Rodthong, W., Kuwornu, J.K.M., Datta, A. (2020). Factors Influencing the Intensity of Adoption of the Roundtable on Sus tainable Palm Oil Practices by Smallholder Farmers in Thailand. Environmental Management 66, 377–394. Singh, S., Tiwari, A., & Ratan, R. P. (2019). Cons traints perceived by tribal farmers in adoption of improved production technologies of Rapeseed-Mus tard in Ranchi Dis trict. Journal of Krishi Vigyan, 7(2), 46-50. Xiong Q.F., & Sun X.L. (2011). SWOT Analysis of Indus trial Development of Double-low Rapeseed in Hubei Province. Asian Agricultural Research, Volume 03, Issue 05, May. Zarafshani , K., Ghasemi, Sh., Houshyar, E., Ghanbai, R. Van Passel, S. & Azadi, H. (2017). Canola Adoption Enhancement in Wes tern Iran. Journal of Agricultural Science and Technology, 19(1): 4

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار